Wil jij als opleidingsmanager échte onderwijsvernieuwing binnen jouw mbo-opleiding realiseren? Dan heb je een integrale, systemische aanpak nodig. Met aandacht voor een gedeelde visie op leren en begeleiden, de (veranderende) rol en het handelen van docenten, de leerhouding van studenten en effectieve leeractiviteiten, de organisatiestructuur en -cultuur, en ondersteunende systemen. Klinkt complex? Dat is het ook! Maar deze aanpak leidt je stap voor stap naar een succesvol geïmplementeerde onderwijsontwikkeling.
Onderwijsontwikkeling is maatwerk. Toch kun je wel degelijk een gefaseerd proces doorlopen, al blijft flexibiliteit vereist van jou en je team.
Onderwijsontwikkeling: ontwikkelen én veranderen
Wij zien onderwijsontwikkeling als een iteratief, niet-lineair proces. Daarmee bedoelen we dat het een proces is van kleine stappen. Je past en meet, bouwt en past aan, zet stappen vooruit en achteruit, en kijkt wat werkt, net zolang tot het goed is en het doel is bereikt. Bij elke verandering in het onderwijs doorloop je simultaan een ontwikkelproces (doel: het nieuwe onderwijs) én een veranderproces (doel: anders handelen door het hele team).
Dit doe je in 4 fasen:
-
De opstartfase: wat is onze veranderopdracht?
Je wilt eerst de opdracht scherp krijgen en het speelveld verkennen. Dat doe je door jezelf en elkaar veel vragen te stellen die leiden tot die ene kernvraag: Wat is nu écht onze veranderopdracht en hoe gaan we dit aanpakken? In deze fase zet je ook de projectstructuur neer: hoe gaan we samen aan de slag? -
De verkenningsfase: waar staan we nu en waar willen we naartoe?
Vervolgens ga je met je team alle relevante onderwerpen verkennen. Denk aan de gezamenlijke visie op leren en het onderwijs, het kwalificatiedossier, de doelgroep en eisen van het werkveld en de randvoorwaarden voor de onderwijsontwikkeling. Dit leidt tot de ontwerpprincipes voor het nieuwe onderwijs en draagvlak in het team.Ook breng je in kaart wat er al is en wat er nog te doen is. -
De ontwerpfase: hoe geef je als team vorm aan nieuw onderwijs?
Vervolgens ga je aan de slag met het daadwerkelijk vormgeven van nieuw onderwijs en de benodigde veranderingen binnen het team en de organisatie. Je vertaalt de het onderwijsconcept en ontwerpprincipes naar het curriculum en concreet onderwijs en werkt als een trechter van een grof naar een fijn ontwerp. Pilots laten zien of wat je hebt bedacht, ook echt werkt én impact heeft.
-
De implementatiefase: hoe start je met nieuw onderwijs?
Dan ga je het nieuwe onderwijs daadwerkelijk realiseren. Je draagt met het hele team zorg voor de borging, verantwoording, vindbaarheid, evaluatie en bijstelling. En je blijft monitoren of er voldoende urgentie en draagvlak is, en wat het team nodig heeft om het nieuwe onderwijs te omarmen.
We kunnen het niet mooier maken dan het is: onderwijsontwikkeling is als een ritje in de achtbaan. Het is overweldigend en je zult ongetwijfeld ook een keer tot abrupt stilstand komen of vertraging oplopen. Dat hoort er allemaal bij. Lees ook onze blog ‘Onderwijsontwikkeling: 6 beren op de weg – en hoe je ze passeert’.
Meer informatie?
Wil jij meer weten over hoe je onderwijsontwikkeling op maat? Download dan het gratis whitepaper ‘Onderwijsontwikkeling op maat in het mbo’.
