Waarom rekenen ook lastig kan zijn voor kinderen met dyslexie
Heeft jouw kind of een leerling in de klas veel moeite met lezen en spellen, en heeft het ook nog eens moeite met rekenen? Dat kan heel frustrerend zijn! In dit artikel lees je waarom kinderen met dyslexie rekenen moeilijk kunnen vinden, welke problemen zich voordoen en hoe je jouw kind of leerling kunt ondersteunen.
Kinderen met dyslexie hebben ernstige, hardnekkige lees- en/of spellingproblemen als gevolg van automatiseringsproblemen. Automatiseren wil zeggen dat je vaardigheden dusdanig eigen maakt dat je ze zonder lang nadenken kunt uitvoeren. Maar niet alleen het leren lezen (het direct herkennen van woorden) en spellen (het eigen maken van woordbeelden) verloopt moeizaam bij kinderen met dyslexie. Ook het automatiseren van andere vaardigheden, zoals het eigen maken van complexere motorische vaardigheden zoals schrijven, zwemmen en fietsen, kan moeizaam gaan. Daarnaast zijn er vaak ook problemen op het gebied van het rekenen.
Dyslexie én rekenproblemen
Stel je voor: je moet extra hard werken om lezen en spellen onder de knie te krijgen, en hebt dan ook nog eens moeite met rekenen. Dat is natuurlijk heel frustrerend! We weten inmiddels dat dit (helaas) veel voorkomt bij kinderen met dyslexie. Recent onderzoek van het RID en de Universiteit van Maastricht laat zien dat er bij 50 procent van de 200 door hen onderzochte kinderen met dyslexie ook sprake was van ernstige automatiseringsproblemen op het gebied van het rekenen. Daarnaast bleek dat er bij 20 tot 30 procent van deze kinderen ook sprake was van een zwak inzicht in getallen.
Het is belangrijk dat je je hier bewust van bent als je een kind met dyslexie hebt of begeleidt. Ook de rekenproblemen hebben aandacht nodig bij de begeleiding! Een goede afstemming van het onderwijsaanbod op de rekenbehoeften is onmisbaar, zodat de rekenontwikkeling niet stagneert.
Veel voorkomende rekenproblemen bij kinderen met dyslexie
Niet alleen het maken van verhaaltjessommen kost kinderen met dyslexie extra veel moeite; ook het eigen maken van de rekenfeiten als splitsingen, sommen tot 10/20 en de keersommen blijken lastig. Er is veel meer herhaling nodig voordat deze kennis goed eigen wordt gemaakt. Het ene moment lijkt het kind de rekenfeiten te beheersen, maar het andere moment lukken de sommen toch niet en gaat het uitrekenen van de sommen trager. Dit kan heel frustrerend zijn. In de eerste plaats voor het kind, vooral wanneer klasgenoten het zonder moeite lijken op te pikken. Maar ook voor de leraar en ouders die het kind ondersteunen. Welke begeleiding is er dan nodig?
Een paar basistips voor kinderen met dyslexie en rekenproblemen
Bij het eigen maken van de splitsingen, sommen tot 10/20 en keersommen wordt vaak een groot beroep gedaan op het werkgeheugen en langetermijngeheugen, bijvoorbeeld als deze rekenfeiten worden ingeoefend door middel van het veelvuldig opdreunen van de sommen. Juist die talige geheugensystemen zijn bij kinderen met dyslexie minder sterk ontwikkeld. Bied de rekenfeiten daarom op een andere manier aan. Denk aan het leren toepassen van strategieën als eentje meer of eentje minder, maar ook aan verdubbelen en halveren als het kind het antwoord op een keersom niet direct weet.
Voordat strategieën echter aangeleerd kunnen worden om sommen uit te rekenen, moet je zeker weten dat het kind de bewerking begrijpt. Weet het kind wat een keersom is? Kan het een keersom tekenen, neerleggen met blokjes, of weergeven op een lege getallenlijn? Kan het kind er zelf een verhaaltje bij bedenken? Heeft het kind in de gaten dat er sprake is van herhaald optellen? Dat is de basis om de keersommen eigen te kunnen maken.
Vervolgstappen bij blijvende rekenproblemen
Blijft het automatiseren van de rekenfeiten zeer moeizaam verlopen? Kijk dan ook verder naar de algehele rekenontwikkeling van het kind en accepteer de problemen niet als een gevolg van dyslexie. Het kind heeft extra ondersteuning nodig. Mogelijk is er ook sprake van dyscalculie. Beide stoornissen komen zoals gezegd vaak samen voor. Bij dyscalculie laten kinderen ernstige, hardnekkige rekenproblemen zien waarbij de kinderen moeite hebben met het eigen maken van de rekenfeiten, maar ook met het eigen maken en toepassen van de rekenstrategieën. Er zijn dan problemen zichtbaar op meerdere leerlijnen.
(Bron: RID)
1801: expert in dyslexie en dycalculie
1801 heeft veel kennis en ervaring op het gebied van dyslexie (dyslexieonderzoek en dyslexiebehandelingen) en dyscalculie (onderzoek naar dyscalculie en begeleiding bij dyscalculie).
Wil je dat een behandelaar van 1801 met je meekijkt wat er aan de hand is? En wat het kind nodig heeft op het gebied van het rekenen? Schroom dan niet en neem contact met ons op!
AUTEURS
Mariska van der Vliet-de Keizer