Balanceer je op de grens van werkdruk, worstel je met complexe gedragsvragen en lijkt je to-do lijst eindeloos? Verlang je naar een verandering maar weet je niet hoe? Ontdek dan Acceptatie en Commitment Therapie (ACT) als jouw sleutel tot veerkracht. Psycholoog Steven Hayes en zijn collega's ontwikkelden ACT als derde generatie gedragstherapie om ‘levensvaardigheden’ aan te leren die je helpen tegenslagen te overwinnen en de kwaliteit van leven te verhogen.
Wat is ACT en waarom is het relevant in het onderwijs?
Marianne Zandman, onderwijsadviseur en accountmanager bij 1801, vertelt: “ACT staat voor Acceptatie en Commitment Therapie. Deze therapievorm leert je niet alleen de kunst van acceptatie, maar ook de kracht van toewijding aan wat werkelijk belangrijk voor jou is. ACT is niet zozeer gericht op het verminderen van klachten, maar vooral op het vergroten van psychologische veerkracht. De laatste 10 jaar is deze vorm van therapie enorm in opmars.”
Acceptatie = leert je hoe je vervelende gedachten ‘op een gezonde manier’ bij je kunt dragen
Commitment = wat doet er toe, investeer in jezelf in waarden die jij belangrijk vindt
Omgaan met tegenslagen
Marianne: “In het leven kom je onvermijdelijk situaties tegen die uitdagingen met zich meebrengen. Je kunt niet ontsnappen aan onvermijdelijke en pijnlijke gebeurtenissen in je leven. Als mens hebben we niet alleen te maken met werkelijke gebeurtenissen, maar ook met alles wat we kunnen bedenken. We kunnen niet stoppen met denken. Als we proberen onvermijdelijke gebeurtenissen in het leven of innerlijke ervaringen van denken en voelen te vermijden of bestrijden, dan komen we in een worsteling terecht die veel lijden veroorzaakt.
ACT biedt een andere benadering dan de gebruikelijke strijd of vermijding. Het leert je flexibel om te gaan met vervelende gedachten en gevoelens, zodat je kunt blijven investeren in de dingen die je echt belangrijk vindt.”
Zes thema's binnen ACT: Van Acceptatie tot Handelen
“Binnen ACT worden zes zuilen behandeld, waaronder Acceptatie en Commitment. Hierbij leer je niet alleen om vervelende gedachten uit te nodigen, maar ook om te reflecteren op wat werkelijk belangrijk is. Dit proces vergroot jouw persoonlijke veerkracht.”
ACT Hexaflex Model: Een Schematische Weergave
 |
Deze zes zuilen vergroten psychologische flexibiliteit en bieden ruimte voor jouw gedachten, gevoelens en dromen:
|
Compassie als rode draad
Marianne: “Net zoals je je vriend(in) bijstaat als ze het zwaar heeft, moet je dat ook voor jezelf kunnen doen. Compassie is essentieel, vooral in moeilijke tijden. Wat zou je tegen jezelf zeggen als je het zwaar hebt? We hebben allemaal compassie in ons; we hebben de vaardigheid om vriendelijk, liefdevol, accepterend, betrokken, krachtig, wijs en vanuit vertrouwen te handelen. Alleen besteden we er niet altijd voldoende tijd aan. We kennen allemaal onze interne criticus. Deze interne criticus schreeuwt vaak, compassie fluistert. Ik zeg: 'Gebruik wat vaker die compassie naar jezelf'."
Veerkracht verhogen van leraren én leerlingen
“Leraar zijn is veeleisend. In de dagelijkse praktijk kom je als leraar regelmatig lastige dingen tegen, zoals het gevoel ‘tekort te schieten door het ervaren van werkdruk’. Het vak vraagt om een grote psychologische flexibiliteit, ofwel mentale veerkracht. Als leraar wil je het liefst bezield en op eigen wijze kunnen lesgeven en je niet laten leiden door negatieve en hinderlijke gedachten. ACT biedt vaardigheden die je leert negatieve gedachten ‘lichter’ op te nemen en ze voorbij te laten gaan.
ACT biedt niet alleen leraren, maar ook leerlingen vaardigheden om met tegenslagen om te gaan. Leraren en docenten die een grote psychologische flexibiliteit hebben kunnen deze voorleven aan leerlingen. Door een voorbeeld te zijn, leren docenten de leerlingen al jong op een positieve manier om te gaan met vervelende gedachten. In die zin heeft ACT een meer preventieve werking."
"Van gelukkige leraren leer je de mooiste dingen... "
Creëer Balans met ACT
ACT in het onderwijs is niet slechts een therapievorm; het is een levenswijze. Het biedt niet alleen handvatten voor het omgaan met uitdagingen, maar inspireert je om voluit te leven en ‘lichter’ tegen het leven aan te kijken. Wil je meer weten over psychologische flexibiliteit in het onderwijs? Maaike Steenman en Femke Klomp hebben er een boek over geschreven; klik hier voor meer informatie.
Workshop op 15 mei tijdens het Congres Grip op gedrag
Wat is psychologische flexibiliteit? Wat kun je ermee, hoe kun je je veerkracht vergroten: voor jezelf, voor je collega’s voor het team en voor je leerlingen? Je kunt het ervaren tijdens het congres Grip op gedrag op 15 mei. Marianne Zandman en Petra van Oorschot geven een workshop over 'Meer veerkracht als onderwijsprofessional dankzij ACT'. Lees meer en meld je aan via onderstaande button.
