Stel: je zit in een schoolbestuur en hebt snel een leidinggevende nodig omdat de directeur plotseling is weggevallen. Of jouw school heeft het predicaat ‘zwak’ gekregen en het roer moet om, maar je weet niet hoe je zo’n verandering het beste kunt aanpakken. In zo’n geval kun je een interim leidinggevende of verandermanager inschakelen. Maar wat doen die precies? En waarin verschillen hun taken van ‘gewone’ leidinggevenden? Wij nemen een kijkje in de keuken bij interim-directeur Otto Vrijhof.
Otto is een rot in het onderwijsvak. Hij heeft 17 jaar voor de klas gestaan in het speciaal basisonderwijs (SBO) en werkte onder andere mee aan het project ‘Weer samen naar school’, waarbij de kinderen uit het SBO integreerden in het reguliere onderwijs. Daarna begeleidde hij als ambulant begeleider langdurig zieke en zeer moeilijk lerende kinderen. Hij heeft dus veel ervaring met leerlingen die iets meer begeleiding nodig hebben.
Otto Vrijhof
Van directeur naar interimdirecteur
Otto vertelt: “Dat kwam goed van pas toen ik besloot interimdirecteur te worden. Ik was op dat moment al een tijdje directeur en interimmer, maar wilde graag voor mijzelf beginnen. Ik merkte dat er, met de komst van passend onderwijs, ook veel behoefte was aan mijn expertise. Inmiddels heb ik bijna alle takken van speciaal onderwijs al gezien. Een tijdje geleden heb ik mij bij 1801 aangesloten als associate partner. Ik denk mee over het beleid van 1801 en over de invulling van de opdrachten. Ook coach ik geplaatste interimleidinggevenden.”
Heilige huisjes
Een interimdirecteur heeft een andere functie dan een reguliere directeur. Otto: “Eigenlijk gun ik iedere school een interimdirecteur. Een interimdirecteur komt van buiten en spreekt vanuit professionele standaarden. Dat is men vaak niet gewend, maar het geeft wel die duidelijkheid waar veel behoefte naar is. Het is de kunst om snel aan te haken bij het team en een schoolanalyse met waarderend perspectief uit te voeren. Ik zorg ervoor dat iedereen binnen vier of vijf weken geïnformeerd wordt over de eventuele veranderingen en dat de mensen elkaar onderling ook informeren. Het plan dat vanuit de analyse ontstaat wordt door het team gemaakt. Zo ontstaat er eigenaarschap en nieuwe motivatie.
Otto omschrijft zijn werkzaamheden als ‘voorwerk voor een nieuwe directeur. “Vaak kom ik in scholen waar onrust heerst, omdat de directeur is opgestapt of omdat een plan is mislukt. Mijn taak is dan om eerst de rust terug te brengen, waarna ik meteen begin met analyseren. Ik maak een plan van aanpak en bouw nieuwe structuren op, zoals een communicatiestructuur en een organisatiestructuur. Ook neem ik de mensen onder de loep: functioneert iedereen naar behoren? En zo nee, waarom niet? Wat kunnen we daaraan veranderen? Ik vind het ook erg belangrijk dat de verantwoordelijkheid voor de veranderingen laag in de organisatie ligt. Leerkrachten kunnen prima zelf bedenken wat belangrijk is voor de school; dat hoef ik niet te vertellen. Ik stuur alleen iedereen zo goed mogelijk aan.”
Opnieuw opbouwen
Toen we Otto in 2018 spraken, werkte hij als interimdirecteur op basisschool De Vierambacht in Rotterdam. De Vierambacht was een tijdje een school waar het Onderwijs voor Nieuwe Tijden (O4NT) centraal stond. Helaas bleven de resultaten achter: een half jaar na de invoering bleek dat de leeropbrengsten laag waren. Vervolgens viel de directeur uit. Otto: “Ik werd gebeld of ik per direct op De Vierambacht aan de slag kon. Ik begon met een crisisouderavond en heb, samen met het team, de school weer vanaf de bodem opgebouwd. Er was een duidelijke behoefte aan structuur, zowel bij de kinderen, hun ouders als de leerkrachten. We hebben kernwaarden opgesteld en deze vertaald naar gedragsregels voor het team. Dit klinkt wat streng, maar het maakt het voor leerkrachten makkelijker om elkaar aan te spreken op hun gedrag.
Ook hebben we teams samengesteld op basis van wat iedereen kan en leuk vindt. Zo is een team bezig met de externe communicatie, maar werkt er ook een team aan het versterken van het taalonderwijs binnen de school. De teamleden krijgen veel vrijheid en vinden dat ook heel fijn. Het zorgt ervoor dat het team weer hecht is en de leeropbrengsten weer omhooggaan. Het leuke van interimwerk is dat je ook zaken oppakt die niet in de opdracht staan beschreven. Het zoeken naar extra kansen versterkt de verandering binnen de organisatie en geeft nieuw elan.”
Otto hoopt het team handvatten te hebben gegeven waar ze mee vooruit kunnen. “Het is leuk om de ervaring die je in de afgelopen jaren hebt opgedaan te delen. Je leert als interimmer ontzettend veel en daar kunnen anderen ook veel van leren. Het is een prachtig vak!”
Meer informatie
De mensen van 1801 helpen scholen om snel een lege plek in te vullen en kunnen een school weer in beweging te krijgen. Wil je meer weten over onze dienstverlening? Kijk dan hier.
