Dyslexiebril, leesliniaal, voedingssupplementen: welke hulpmiddelen bij dyslexie werken wel/niet?

Als jouw kind moeite heeft met lezen, wil je het graag helpen. Maar als je als ouder gaat googelen op hulmiddelen bij dyslexie kun je al gauw verstrikt raken in alle – soms tegenstrijdige – informatie. 1801 is hét toonaangevende kenniscentrum op het gebied van dyslexie. In dit artikel zetten we een aantal hulpmiddelen bij dyslexie voor je op een rijtje met de voor- én nadelen.

1. Behandelmethodes met beelddenken
   Beelddenken wordt geregeld in één adem genoemd met dyslexie. De theorie hierachter is dat kinderen met dyslexie meer in beelden denken dan in talige informatie. Je zou het kunnen zien als het onthouden van woorden als geheel, net als hoe je logo’s als geheel onthoudt. Dit zou de reden kunnen zijn van het leesprobleem. Behandelmethodieken die hiervan uitgaan, focussen meestal op het bewust leren gebruikmaken van woordbeelden (het beeld van het woord, dus hoe de letters er samen uitzien; bijvoorbeeld boek). Dit in tegenstelling tot het lezen van de losse letters in een woord en het samenvoegen daarvan (het verklanken van woorden), zoals kinderen het in groep 3 aangeleerd krijgen (b-oe-k).
   
   - De effecten van deze behandelmethodieken zijn tot op heden niet wetenschappelijk bewezen.
   - Daarnaast wordt bij deze theorie vaak al vroeg ingezet op compenserende middelen (bijvoorbeeld voorleessoftware) in plaats van op het verbeteren van het leesproces.

2. Dyslexiebril en prismabril
   In sommige landen zweren ze erbij: de dyslexiebril. Het idee achter deze bril is dat kinderen met dyslexie een bepaalde afwijking hebben in hun hersenen. Dit leidt tot visuele vervormingen, zoals het bewegen of dansen van letters. Het toepassen van kleur zou de ogen kalmeren en het ‘dansen’ verminderen. Naast de gekleurde dyslexiebril is er ook de prismabril. Dit is een bril met speciaal geslepen glazen. De prismabril wordt, in tegenstelling tot de gekleurde dyslexiebril, door een optometrist aangemeten. Wanneer er sprake is van een verstoorde oogfocus (fixatie disparatie) kan deze bril worden ingezet. De prismabril wordt kortom vaak ingezet wanneer de oogspieren niet op de goede manier focussen. Deze bril gaat dan ook uit van een medisch-visueel probleem.
   
   -Voor beide hulpmiddelen ontbreekt het wetenschappelijk bewijs dat zij daadwerkelijk effectief zijn.
   
   

3. De leesliniaal

De leesliniaal gaat net als de gekleurde dyslexiebril uit van kleuren. De leesliniaal is een liniaal met een gekleurde streep erin, waardoor de tekst meer contrast krijgt. Daarnaast kan de leesliniaal het kind ook helpen waar het in de tekst is gebleven. Er bestaan ook leeslinialen met een soort schuifje erin dat je per woord kunt meebewegen.

- Het effect van de leesliniaal is niet aangetoond.

4. Stimulatie van de hersenhelften
   De hersenen van kinderen met dyslexie werken anders dan de hersenen van kinderen zonder dyslexie. Naar aanleiding hiervan zijn er methodes opgesteld die de hersenhelften trainen.

+ - Het is niet duidelijk of deze methodes helpen. Hoewel kinderen in sommige onderzoeken vooruitgang laten zien als gevolg van deze trainingen, is er volgens andere onderzoeken geen vooruitgang te zien. Het is dan ook de vraag of deze vooruitgang het gevolg is van de training.

5. Voedingssupplementen en medicijnen
   In verschillende onderzoeken is geprobeerd een verbinding te vinden tussen bepaalde voedingsmiddelen en dyslexie. De meest bekende voorbeelden zijn Piracetam en visolie (Omega 3). Deze middelen zouden het leren en het geheugen bevorderen.

- Een specifiek effect van de genoemde voedingsmiddelen op dyslexie is niet aangetoond.

6. Dyslexielettertype
   Het wordt het ‘Dyslexie Font’genoemd; een lettertype dat speciaal is ontwikkeld voor kinderen met dyslexie. Aanbieders suggereren dat deze lettertypen prettiger te lezen zijn voor kinderen met dyslexie.

- Ook dit is onderzocht, maar zonder duidelijk resultaat: het lezen met een dyslexielettertype bleek de leessnelheid en accuratesse van kinderen niet rechtstreeks te verhogen.
+ Het NKD (Nederlands Kwaliteitsinstituut Dyslexie) raadt aan om in plaats van een dyslexielettertype de regels te hanteren die – niet alleen voor kinderen met dyslexie, maar voor alle kinderen – kunnen helpen: een lettergrootte van 12 of 14 en voldoende afstand tussen de letters, woorden en regels. Het belangrijkste blijft om kinderen met dyslexie teksten te lezen die aansluiten bij hun interesses en om zoveel mogelijk leeskilometers te maken.

Hulpmiddelen om dyslexie te genezen? Helaas niet!
Er zijn dus veel hulpmiddelen waarvan beweerd wordt dat ze dyslexie kunnen genezen. Helaas bestaat een echt geneesmiddel voor dyslexie niet. Ook is van veel hulpmiddelen de effectiviteit niet aangetoond.

Heb je zelf ervaringen met een van bovenstaande (of andere) hulpmiddelen? We horen het graag!

Verder lezen & informatieavond

Wil je meer weten over andere (compenserende) middelen die kunnen worden ingezet voor dyslexie? Lees dan bijvoorbeeld ook onze eerdere blogs Compenserende middelen bij dyslexie en Niet lui van digitale compenserende middelen bij dyslexie. We organiseren ook informatieavonden over hulpmiddelen bij dyslexie.  

AUTEURS

Maaike ten Buuren

Maaike is orthopedagoog bij Marant Behandelpraktijk. Ze ondersteunt kinderen met leerproblemen door middel van behandelingen op het gebied van lezen en spellen.