Johannesschool in Hillegom zet in op verbetering van de professionele leercultuur:
“Door van en met elkaar te leren helpen we onze school samen verder”
Na een periode van stilstand en onrust – door de coronajaren en meerdere directeurswisselingen in korte tijd – is de Johannesschool in Hillegom nu weer op een positieve manier in beweging. Onder leiding van directeur Hurly Holtrop bouwt het team onder meer samen aan een professionele leercultuur. Met als doel: een veilige en stimulerende werkomgeving en betere leeropbrengsten. 1801 jeugd & onderwijsadvies ondersteunt het team met een ontwikkeltraject op maat.
Het team van de Johannesschool, onderdeel van stichting Sophia Scholen, telt bijna veertig medewerkers. Het is een grote en diverse club van enthousiaste en betrokken mensen met de blik vooruit en een hart dat klopt voor het onderwijs. Door omstandigheden was er jarenlang beperkt aandacht voor interne scholing en persoonlijke ontwikkeling – “We stonden stil”. Dat veranderde toen Hurly Holtrop in 2020 de sleutels van de school in ontvangst nam.
Hurly voor de Johannesschool
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Hurly is al vijftien jaar verbonden aan de Johannesschool; eerst als Lio-stagiair, vervolgens als groepsleraar en bouwcoördinator en inmiddels alweer bijna drie jaar als directeur. Onder zijn leiding keerde de rust en stabiliteit terug binnen de school. “Omdat ik hier al zo lang rondloop, kende ik alle collega’s, ouders en leerlingen. Dat was in dit geval een voordeel. Ik zag wat de school nodig had en kreeg het vertrouwen van het bestuur en het team om met deze visie aan de slag te gaan.”
Het startpunt was het in gang zetten van een cultuurverandering. Deze moet leiden tot meer gezamenlijke verantwoordelijkheid, eigenaarschap en zelfsturing binnen het team. Hurly: “We zeggen dat we als school samenwerking belangrijk vinden. Dat onze leerlingen zorgen voor de ander en de omgeving, leren van elkaar én met elkaar, respect hebben voor elkaars achtergrond en elkaar de hand toereiken. Maar zelf konden we op dat gebied ook nog wel wat verbeteren. Daarom zijn we stapsgewijs de teamcultuur gaan aanpakken om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. Van daaruit kunnen we, vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid, weer gaan bouwen aan de school.”
Impactteams
Een interne audit bracht enkele verbeterpunten aan het licht, waaronder spelling en didactisch handelen. “We besloten dit gelijk aan te pakken”, vertelt Hurly. “We hebben impactteams opgericht voor vijf specifieke focusonderwerpen. Medewerkers werden samen in klein comité verantwoordelijk voor een thema waar zij affiniteit mee hebben. Elk team pakt een bouwsteentje van de school op en bepaalt zelf de doelen. Tegelijkertijd hebben we de scholing weer opgepakt. Verschillende collega’s zijn de afgelopen periode opgeleid tot taalcoördinator, jonge kind-specialist, reken- of HB-specialist. En waar nodig hebben we extra specialisten aangetrokken.”
Het eerste jaar legde de directeur de lat bewust laag. “Alles wat een impactteam deed, was mooi meegenomen. Drie jaar later zie je dat de impactteams steeds meer verantwoordelijkheid nemen, zélf dingen oppakken en organiseren. Die cultuuromslag is echt mooi om te zien”, vindt Hurly. “Door medewerkers te laten meedenken en meebeslissen creëren we de verbinding die onze school nodig heeft.”
Teamcultuur
De Johannesschool ging de eerste twee jaar zelf aan de slag met het verbeteren van de teamcultuur. Sinds vorig schooljaar wordt het team begeleid door onderwijsadviseurs Annemarie de Graaf en Joyce Vriezen van 1801 jeugd & onderwijsadvies. “Als leraar had ik al goede ervaringen met 1801, zodat ik deze organisatie als directeur opnieuw heb ingeschakeld. Want het is toch wel heel handig om er een onderwijsexpert bij te hebben. Iemand met ervaring en kennis van werkvormen, die het team het hele jaar kan begeleiden”, zegt Hurly. “Annemarie ging bij ons van start met eigenaarschap, maar dat bleek bij nader inzien een brug te ver. Het begint namelijk met veiligheid en vertrouwen. Begrijp me niet verkeerd, we hebben een heel fijn team. Het wij-gevoel is er. Als het moet staan we er met z’n allen en we komen er samen altijd uit. Dat is sterk en daar ben ik trots op. Maar in het verleden was de aansturing op onze school vrij directief. Dan is een nieuwe teamcultuur, waarbij we sámen verantwoordelijk zijn en open met elkaar communiceren, best even wennen.”
Terug naar de basis
Het team van de Johannesschool moest volgens Hurly terug naar de basis voordat ze weer vooruit kon. “We hebben gesprekken gevoerd, waarbij iedere stem telde en werd gehoord. Wat vinden we belangrijk? Wat hebben we met elkaar te doen? Hoe willen we als team werken? Wat kunnen we leren van het verleden? En wat kunnen we in de toekomst beter doen? Dat klinkt misschien zwaar, maar kan soms heel simpel zijn.” Hurly geeft twee voorbeelden: “We hebben posters in de school opgehangen met ‘Je mag niet rennen in de gang’. Daar zijn we allemaal op gaan hameren, waardoor de situatie snel verbeterde. Ook heeft Joyce een methodeloze dag georganiseerd, omdat daar behoefte aan was vanuit het team.”
Dat vindt Hurly sterk aan de onderwijsadviseurs van 1801: “Ze kijken naar wat het team nodig heeft en spelen daar op in. Joyce werkt met een open agenda. Ze richt zich op onze vragen en niets is haar te gek. Dat spreekt mij enorm aan. In het onderwijs zijn we heel erg van het testen, uitproberen en pilots draaien. Maar soms moet je gewoon iets gaan doen. Inspiratie hiervoor is overal om je heen. Zo heb ik als sportliefhebber een keer een KNVB-scheidsrechter uitgenodigd. Zijn praatje ging over regels, afspraken en teamspirit in de sport. Maar eigenlijk ging het ook gewoon over het onderwijs.”
Collegiale consultatie
In het kader van een professionele leercultuur voerde het team gesprekken over zaken als communiceren, afspraken nakomen, elkaar durven aanspreken en feedback geven. “We zeggen al jaren dat we vaker bij elkaar in de klas willen kijken, maar dat kwam er nooit van”, zegt Hurly. “Want als je het hebt over didactisch handelen, heb je het over lesgeven. En dan wordt het al snel persoonlijk. Van Joyce hebben we geleerd hoe je een collega op een professionele manier feedback kunt geven of om hulp kunt vragen. Dat het gaat om het leerproces en niet om de persoon. Hier hebben we flink mee geoefend. En hoewel we daar nog niet klaar mee zijn, is er genoeg vertrouwen om vanaf komend schooljaar nu écht werk te maken van collegiale consultatie.”
Dit jaar heeft het team al voor het eerst de groepsopbrengsten aan elkaar gepresenteerd. “Dat leverde reacties op als: ‘O, doe jij dat zo? Die interventies doen wij ook’. Dan heb je ineens een onderwijsgesprek om de school te verbeteren”, zegt Hurly enthousiast. “Dat zijn mooie pareltjes.”
Werkplezier
Het team van de Johannesschool schrijft momenteel samen aan het nieuwe schoolplan. “Het vorige plan was te ambitieus, de stappen waren te groot. We kiezen nu voor kleine successen en haalbare doelen. Daarbij kijken we voortdurend naar: wat is er nodig voor de school?”
Hurly is trots op waar het team nu staat. “We zijn er nog niet, maar het werkplezier begint terug te komen. En het bewustzijn groeit. Dat het loont om van en met elkaar te leren en samen te werken aan de schoolontwikkeling. En om de blik wat meer naar buiten te richten. Ik zie de toekomst met vertrouwen tegemoet: we zijn op de goede weg.”
Wil je weten hoe je de professionele leercultuur op jouw school kunt verbeteren? Kijk dan op onze website of neem contact op met 1801-onderwijsadviseurs Joyce Vriezen of Annemarie de Graaf.
