5 tips voor een ijzersterk schoolplan
Een schoolplan of strategisch perspectief schrijven: eens per drie à vier jaar ontkom je er niet aan als school of roc. De onderdelen die er sowieso in moeten staan, bepaald door de Inspectie van het Onderwijs of de Werkagenda mbo, neem je daarin natuurlijk mee. Maar hoe zorg je ervoor dat jouw plan de identiteit van jouw school of roc weergeeft? En, nog veel belangrijker: hoe zorg je ervoor dat het plan wordt geadopteerd en nageleefd? In dit blog geven we je 5 tips voor een ijzersterk schoolplan dat niet eindigt als een document in een lade.
1. Start samen
Het is misschien een beetje een dooddoener, maar als je wilt dat een plan breed gedragen wordt, moet je ook breed beginnen bij het opstellen ervan. Organiseer voor je hele team (of, beter nog, met het team en leerlingen/studenten) een kick-off of een inspiratiesessie. Daarin mag naar hartenlust gedroomd worden. Waar wil je als school bekend om staan? Wat gaat er goed, en wat gaat er minder goed? Iedereen moet weten wat de bedoeling is van de school. Daarvoor moet je gezamenlijk besluiten wat je belangrijk vindt: van de leerling /student en de conciërge tot de bestuurder.
Voor het verdere verloop van het traject kun je met een projectgroep werken. Ga in geen geval dicteren wat in het schoolplan moet staan, of in je eentje het plan schrijven. Dan mis je de verbondenheid en betrokkenheid.
2. Vorm een kern- of projectgroep
Met de input van de kick-off of inspiratiesessie kan een kern- of projectgroep aan de slag. Zij kunnen ook eventueel de ouders (ouderraad), leerling- of studentenraad, gemeente, een wijkinstelling of bedrijven betrekken op sommige onderdelen. Schroom ook niet om je stakeholders erbij te vragen. Je zou ook een onafhankelijke, externe begeleider bij een schoolplansessie of het proces kunnen betrekken.
Zorg dat de kerngroep elkaar frequent spreekt, en dat er voldoende tijd is om kort cyclisch te werken. Als je elkaar regelmatig spreekt, vergroot je de kans dat plannen ook werkelijkheid worden. Het schrijven van het plan is het probleem namelijk niet; het uitvoeren wel. Daarom is het zo belangrijk dat je aan de voorkant goed bedenkt wat belangrijk is.
3. Maak een richtingsdocument in plaats van een plan
Zorg dat je als school of roc flexibel bent. Een waardegedreven koersdocument in plaats van een plan dat in beton gegoten is, zal langer relevant zijn. Koppel je schoolplan of locatieplan aan een strategisch perspectief. Dat helpt bij het maken van keuzes.
Stel bijvoorbeeld een kompas samen, waarin je beschrijft:
- Waartoe ben je er als onderwijsorganisatie?
- Hoe werken we met elkaar?
- Waar gaan we naartoe de komende jaren?
Een kompas is een heel betrouwbaar instrument om richting te geven en koers te houden; het verandert niet zo snel. Het kan uit kernwaarden ontstaan, of uit een gedeelde visie. Aan dit kompas toets je je plannen.
4. Houd het compact!
Keuzes maken kan lastig zijn; we weten er alles van. Op een school of roc is iedere leerling/student, iedere werknemer en ieder vak belangrijk. Maar als je wilt dat je plan kans van slagen heeft, beperk je dan tot een paar aandachtspunten. Kies bijvoorbeeld vier onderwerpen die aansluiten bij wat je écht wilt bereiken, in plaats van twintig mini-doelen die je niet allemaal gaat halen. Ieder doel kost namelijk tijd, inspanning en aandacht. Past een doel niet naadloos bij je kompas of strategische perspectief? Heb dan het lef om te benoemen dat het voor nu niet past.
5. Levend document
Houd je plan levend! Laat het in taal terugkomen (bijvoorbeeld tijdens presentaties of ouderbijeenkomsten) en hang dat kompas zichtbaar op. Zet het daarnaast ieder kwartaal op je MT-agenda en bespreek het regelmatig met je team. Link nieuwe ideeën of onderwerpen aan je schoolplan en maak duidelijk op welke manier het aansluit. Wees ook niet bang om de koers te wijzigen als dat nodig is. Als het goed is, sluit alles wat je doet aan bij waar je samen ooit over nagedacht hebt.
Extra tip: zorg dat het er een beetje gelikt uit ziet
Niemand heeft zin en tijd om ellenlange documenten door te nemen. Zorg voor een kort document waarin beeld een belangrijke rol speelt. Andere, aanvullende opties zijn een infographic (waarin je kunt doorklikken naar het hele schoolplan) of een filmpje waarin je het kompas uitlegt (of uit laat leggen). Uiteraard kunnen je leerlingen of studenten hierbij helpen!
Meer weten?
Kan jouw school of roc wel wat hulp gebruiken bij het schoolplan of strategisch perspectief? Hier lees je hoe we je kunnen ondersteunen. Je kunt ook contact opnemen met Ronald Karsdorp. We denken graag met je mee!
